W niniejszym artykule poruszam najważniejsze kwestie dotyczące rozwodów. Jeśli chcesz pogłębić swoją wiedzę w tym zakresie, to zachęcam do lektury licznych artykułów wskazanych na końcu. Dowiedz się co to jest rozwód, kto go może poprowadzić, jak długo trwa sprawa rozwodowa oraz jakie niesie ze sobą skutki dla małżonków, dzieci i majątku wspólnego małżonków.
Co to jest rozwód?
Rozwód jest sposobem rozwiązania małżeństwa i może nastąpić wyłącznie przez prawomocny wyrok sądu. Nie ma zatem możliwości, aby małżonkowie rozwiedli się z pominięciem sądu – np. nie mogą udać się do notariusza i w formie aktu notarialnego zgodnie postanowić, że się rozwodzą.
Związek małżeński podlega szczególnej ochronie prawnej i nawet jeśli małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, są zgodni co do konieczności zakończenia ich małżeństwa i nie chcą ustalać swojej winy za rozpad związku, to konieczne jest złożenie pozwu o rozwód do sądu. Sąd każdorazowo musi zbadać, czy zachodzą pozytywne przesłanki orzeczenia rozwodu oraz czy jednocześnie nie istnieją negatywne przesłanki do rozwiązania małżeństwa przez rozwód.
Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczy, sąd może orzec rozwód w sytuacji, gdy między małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia. Natomiast do orzeczenia separacji wystarczający jest tylko zupełny rozkład pożycia, gdyż separacja służy jedynie okresowemu rozdzieleniu małżonków, w sytuacji, gdy istnieją widoki na poprawę relacji między małżonkami i „powrót” małżonków do siebie.
Kto może prowadzić rozwód – adwokat czy radca prawny?
Twoim pełnomocnikiem w sprawie rozwodowej może być zarówno adwokat, jak i radca prawny. Wiele osób uważa, że tylko adwokaci zajmują się rozwodami, ale nie jest to prawda. Uprawnienia zawodowe radcy prawnego są takie same, jak adwokata. Różnica sprowadza się tylko do nazwy tych dwóch zawodów i do koloru żabotu wszytego w kołnierz togi (adwokaci mają zielony, zaś radcowie prawni niebieski).
Zatem Twoją sprawę rozwodową z powodzeniem poprowadzi zarówno adwokat, jak i radca prawny. O pomoc w prowadzeniu rozwodu warto zwrócić się do adwokata albo radcy prawnego jeszcze przed rozpoczęciem procesu, zwłaszcza gdy co najmniej jedno z małżonków będzie się domagało orzeczenia winy drugiego małżonka za rozpad małżeństwa.
W takiej sytuacji adwokat albo radca prawny podpowie jak należy postępować, a także czego unikać, aby zwiększyć szanse na pozytywne zakończenie procesu rozwodowego. Ponadto dowiemy się, jakie dowody należy zgromadzić przed wszczęciem postępowania w sprawie rozwodowej.
Chcesz przeprowadzić rozwód?
|
Ile trwa sprawa rozwodowa?
Odpowiedź na pytanie o to, ile trwa sprawa rozwodowa, zależy głównie od tego, jakie są i będą żądania każdego z małżonków w procesie rozwodowym, a także od sytuacji rodzinnej. Jeśli bowiem małżonkowie chcą zgodnie orzeczenia rozwodu bez orzekania o winie i nie mają wspólnych małoletnich dzieci, to taka sprawa rozwodowa może zakończyć się nawet na pierwszej rozprawie, po przesłuchaniu przez sąd samych tylko małżonków.
Jednak sytuacja komplikuje się, gdy małżonkowie mają chociaż jedno małoletnie dziecko i małżonkowie nie potrafią porozumieć się, z którym z nich po rozwodzie dziecko ma mieszkać i kto ma sprawować nad nim opiekę. W takiej bowiem sytuacji, sąd nie tylko rozstrzyga spór między małżonkami, ale ponadto musi zbadać, czy orzeczenie rozwodu nie będzie sprzeczne z dobrem dziecka.
Sprawa komplikuje się jeszcze bardziej, gdy jedno z małżonków albo oboje żądają rozwodu z orzekaniem o winie za rozpad małżeństwa. Wówczas należy liczyć się z dość długim procesem, w trakcie którego konieczna będzie wielokrotna wymiana pism procesowych przez pełnomocników małżonków. Ponadto odbędzie się kilka rozpraw, w trakcie których przesłuchiwani będą nie tylko małżonkowie, ale przede wszystkim wskazani przez nich świadkowie. Jeśli któryś ze świadków nie będzie mógł się stawić, to będzie zachodziła konieczność odroczenia rozprawy i wezwania go na kolejny termin, co również wydłuży czas trwania sprawy rozwodowej.
Zatem to, ile trwa sprawa rozwodowa, uzależnione jest przede wszystkim od stanowisk i żądań małżonków w takiej sprawie. Oszacowanie czasu trwania sprawy rozwodowej jeszcze przed poznaniem stanowiska drugiej strony jest trudne. Zdarzało mi się, że jedno z małżonków, które reprezentowałam w sprawie rozwodowej, chciało rozwodu bez orzekania o winie i było przekonane, że drugi małżonek również zgodzi się na rozwód bez orzekania winy. Tymczasem okazywało się, że drugi małżonek chciał jednak ustalenia winy za rozpad małżeństwa i sprawa rozwodowa, która miała zakończyć się na jednej rozprawie, trwała kilkanaście miesięcy.
Co zawiera wyrok w sprawie o rozwód?
Pierwszy punkt w wyroku sądowym zawiera zawsze orzeczenie, że sąd rozwiązuje przez rozwód małżeństwo stron. Oczywiście jeśli sąd uzna, że między małżonkami nie nastąpił zupełny albo trwały rozkład pożycia, ewentualnie jeśli zachodzą formalne przeszkody do orzeczenia rozwodu, to wówczas sąd oddala żądanie orzeczenia rozwodu.
Orzekając rozwód, sąd ma obowiązek orzec także czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Jednakże sąd odstąpi od orzekania o winie na zgodne żądanie małżonków. Inne rozstrzygnięcia, które może zawierać wyrok w sprawie rozwodowej, opisane zostały poniżej.
Rozwód a dzieci
Jeśli małżonkowie mają choć jedno wspólne małoletnie dziecko, to sąd w wyroku rozwodowym musi rozstrzygnąć o władzy rodzicielskiej nad tym dzieckiem oraz o kontaktach rodziców z dzieckiem. Oprócz tego sąd musi orzec, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka, a więc o alimentach. Przy orzekaniu o władzy rodzicielskiej i kontaktach sąd powinien uwzględnić pisemne porozumienie małżonków w tym zakresie, jeśli takie zawarto. Na zgodny wniosek stron sąd nie orzeka o kontaktach z dzieckiem.
Rozwód a mieszkanie wspólne małżonków
Jeśli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd orzeka też o sposobie korzystania przez nich z tego mieszkania, ale tylko jeśli małżonkowie nadal będą w nim wspólnie mieszkać po orzeczeniu rozwodu. Jeśli jeden z małżonków wyprowadził się już z tego mieszkania, to sąd nie będzie orzekał o sposobie korzystania z mieszkania. Przy orzekaniu o wspólnym mieszkaniu, sąd musi kierować się przede wszystkim potrzebami dzieci i potrzebami tego małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej.
Nader istotne jest, że w wyjątkowych wypadkach sąd w wyroku rozwodowym na żądanie może nakazać eksmisję ze wspólnego mieszkania tego z małżonków, który swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie. Chodzi tutaj np. o alkoholizm jednego z małżonków i wszczynanie awantur, albo znęcanie się psychiczne i fizyczne nad wspólnie zamieszkującym członkiem rodziny.
Ponadto na zgodny wniosek małżonków sąd może w wyroku rozwodowym orzec o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeśli drugi małżonek wyraża zgodę na opuszczenie mieszkania bez dostarczenia lokalu zamiennego.
Rozwód a podział majątku wspólnego
Zadaniem sądu w sprawie o rozwód jest przede wszystkim ustalenie, czy zachodzą podstawy do orzeczenia rozwodu, a także ustalenie pozostałych (opisanych powyżej) kwestii związanych ze sprawą rozwodową. Jednakże na wniosek chociażby jednego z małżonków sąd w wyroku rozwodowym może dokonać podziału majątku wspólnego, ale tylko jeśli dokonanie podziału nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania.
Jeśli zatem między małżonkami nie ma zgody co do składników majątku wspólnego i sposobu jego podziału, to nie ma szans, aby w sprawie o rozwód sąd dokonał od razu podziału majątku. Podobnie nie można liczyć na podział majątku w wyroku rozwodowym, jeśli zachodzi konieczność rozliczenia między małżonkami nakładów na majątek wspólny.
W takich sytuacjach sądy odmawiają dokonania podziału majątku wspólnego w sprawie o rozwód. Na podział majątku wspólnego w wyroku rozwodowym można liczyć w zasadzie tylko wówczas, gdy istnieje między małżonkami zgoda co do składu tego majątku i co do sposobu jego podziału.
Rozwód a alimenty dla małżonka
W sprawie o rozwód każdy z małżonków może żądać zasądzenia od drugiego małżonka alimentów na swoją rzecz. Podstawowy warunek żądania alimentów jest taki, że małżonek, który domaga się alimentów nie może zostać uznany w wyroku rozwodowym za wyłącznie winnego rozkładu pożycia.
Drugą przesłanką żądania alimentów jest albo niedostatek tego małżonka albo istotne pogorszenie sytuacji małżonka w wyniku orzeczenia rozwodu. Jednak w tym drugim przypadku rozwiedziony małżonek nie może ponosić winy za rozkład pożycia (tj. musi być niewinny). Więcej na ten temat przeczytasz w jednym ze wskazanych poniżej artykułów.
Zmiana nazwiska po rozwodzie
W samym wyroku orzekającym rozwód sąd nie orzeka o zmianie nazwiska małżonka. Tę kwestię należy załatwić samodzielnie po orzeczeniu rozwodu. W terminie 3 miesięcy od chwili uprawomocnienia się wyroku rozwodowego małżonek rozwiedziony, który poprzednio w wyniku zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe małżeństwo, może udać się do urzędu stanu cywilnego z odpisem wyroku w sprawie o rozwód i tam złożyć oświadczenie, że powraca do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.
Jeśli chcesz się dowiedzieć więcej o rozwodach, to przeczytaj poniższe artykuły:
- Kiedy rozwód nie jest możliwy
- Zdrada jako przyczyna rozwodu
- Rozwód z orzekaniem o winie
- Rozwód bez orzekania o winie
- Rozwód z powodu niezgodności charakterów
- Obowiązek alimentacyjny pomiędzy rozwiedzionymi małżonkami
- Pozew o rozwód
- Rozwód a kontakty z dzieckiem
- Podział majątku wspólnego po rozwodzie
- Jak wygląda sprawa rozwodowa?
Jeśli potrzebujesz radcy prawnego albo adwokata do prowadzenia Twojej sprawy rozwodowej, to skontaktuj się z nami. Reprezentujemy naszych Klientów w taki miastach jak Opole i Wrocław oraz na terenie całego województwa dolnośląskiego i opolskiego.
Radca prawny Nina Wolska
Kancelaria Prawna Opole i Wrocław