W momencie śmierci spadkodawcy jego prawa i obowiązki przechodzą na spadkobierców. Dziedziczeniu przechodzi zatem ogół praw i obowiązków zmarłego, co powoduje, że jeśli spadkobierców jest co najmniej dwóch, to stają się oni współwłaścicielami przedmiotów wchodzących w skład spadku. W takim przypadku, żeby podzielić między sobą przedmioty wchodzące w skład spadku, spadkobiercy muszą dokonać działu spadku (notarialnie albo sądownie). Jeśli spadkobiercy są zgodni między sobą co do sposobu, w jaki należy podzielić spadek, to sytuacja jest prosta. Problem pojawia się wówczas, gdy spadkobiercy nie potrafią dojść do porozumienia w tym zakresie. Takiej sytuacji może zapobiegać zapis windykacyjny. W niniejszym artykule dowiesz się co to jest zapis windykacyjny w testamencie, w jaki sposób i w jakiej formie należy go sporządzić, co może być przedmiotem zapisu windykacyjnego oraz jakie są skutki zapisu windykacyjnego.
Co to jest zapis windykacyjny?
Zapis windykacyjny jest szczególną formą rozrządzenia spadkodawcy na wypadek śmierci. W treści zapisu windykacyjnego spadkodawca postanawia, że wskazana przez niego konkretna osoba nabywa określony przedmiot wchodzący w skład spadku już z chwilą otwarcia spadku.
Przypomnieć należy, że w przypadku dziedziczenia na zasadach ogólnych wszystkie przedmioty przypadają spadkobiercom wspólnie i konieczne jest dokonanie działu spadku. Różnica między dziedziczeniem na zasadach ogólnych a zapisem windykacyjnym polega więc na tym, że w przypadku zapisu windykacyjnego określona osoba staje się od razu wyłącznym właścicielem danego przedmiotu, bez konieczności dokonywania działu spadku. Jeśli więc spadkodawcy zależy na tym, żeby po jego śmierci dany składnik jego majątku przypadł określonej osobie, to służy temu właśnie zapis windykacyjny.
Zapisobierca windykacyjny nabywa wprawdzie przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku, ale nabycie to nie jest jednak definitywne, ponieważ zapisobierca może zapis odrzucić. Staje się ono ostateczne dopiero z chwilą złożenia oświadczenia o przyjęciu zapisu albo z chwilą bezskutecznego upływu sześciomiesięcznego terminu na złożenie oświadczenia w tym przedmiocie.
Jeśli chcesz się dowiedzieć, jak sporządzić testament, to zapoznaj się z artykułem “Jak sporządzić testament własnoręczny?“.
Jak zrobić zapis windykacyjny w testamencie?
Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, zapis windykacyjny musi być zawarty w testamencie spadkodawcy, gdyż stanowi on część składową testamentu. Przy czym zapis windykacyjny nie może być zawarty w każdym testamencie.
Testament obejmujący zapis windykacyjny musi być bowiem sporządzony w formie aktu notarialnego. Jeśli zatem sporządzisz testament w zwykłej formie pisemnej i umieścisz tam zapis windykacyjny, to sam testament będzie ważny (o ile będzie on zawierał inne rozrządzenia niż sam zapis windykacyjny), jednak zapis windykacyjny ważny nie będzie i w związku z tym nie wywoła żadnych skutków prawnych. Konieczna jest więc wizyta u notariusza.
Potrzebny zapis windykacyjny? Skontaktuj się!Napisz: biuro@kancelariaproximo.pl! Zadzwoń: 695 598 906! |
Co może być przedmiotem zapisu windykacyjnego?
Zapis windykacyjny nie może dotyczyć wszystkich rzeczy wchodzących w skład spadku. Zgodnie z kodeksem cywilnym przedmiotem zapisu windykacyjnego może być:
- Rzecz oznaczona co do tożsamości
- Zbywalne prawo majątkowe
- Przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne
- Ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności
- Ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej.
Warunkiem skuteczności zapisu windykacyjnego jest to, aby w chwili śmierci spadkodawcy przedmiot zapisu windykacyjnego należał do spadku i nie istniała wówczas żadna umowa, zgodnie z którą spadkodawca zobowiązany byłby do zbycia tego przedmiotu. Jeżeli zaś przedmiotem zapisu jest ustanowienie użytkowania lub służebności, zapis windykacyjny będzie skuteczny, jeśli w chwili otwarcia spadku przedmiot majątkowy, który miał być obciążony użytkowaniem lub służebnością należy do spadku i spadkodawca nie był zobowiązany do jego zbycia.
Czy zapis windykacyjny może być uczyniony pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu?
Zapis windykacyjny trzeba sporządzić bez zastrzegania warunku lub terminu. Spadkodawca nie może przykładowo postanowić w testamencie, że dana osoba nabędzie jego mieszkanie w ramach zapisu windykacyjnego pod warunkiem, że ukończy studia wyższe albo wraz z nadejściem określonej daty. Zastrzeżenie warunku lub terminu uczynione przy ustanawianiu zapisu windykacyjnego uważa się za nieistniejące, a więc zapis windykacyjny wywołuje skutki takie, jak gdyby nie było w nim żadnego warunku ani terminu.
Ale jeśli z treści testamentu lub z okoliczności wynika, że bez warunku lub terminu spadkobierca nie uczyniłby w ogóle zapisu windykacyjnego, to cały zapis windykacyjny będzie nieważny, chyba że zastrzeżony warunek ziścił się albo wskazany termin nadszedł jeszcze przed śmiercią spadkodawcy. Zapis windykacyjny nieważny ze względu na zastrzeżenie warunku lub terminu wywołuje skutki zapisu zwykłego uczynionego pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu, chyba że co innego wynika z treści testamentu lub z okoliczności.
Radca prawny Nina Wolska
Kancelaria Prawna
Proximo Wrocław i Opole
Chcesz wykonać skuteczny zapis windykacyjny? Napisz!