Z powodu koronawirusa i wprowadzenia stanu epidemii COVID-19, wielu pacjentów dotknęły negatywne konsekwencje z tym związane. Szpitale odwołały i nadal odwołują planowe zabiegi operacyjne, na które pacjenci niekiedy czekali bardzo długo.
Oprócz tego, w przypadku stwierdzenia zakażenia koronawirusem u członków personelu medycznego zamykane były całe oddziały, a czasami nawet całe szpitale. To również postawiło wielu pacjentów w bardzo trudnej sytuacji, stwarzającej poważne zagrożenie nie tylko dla ich zdrowia, ale nawet życia.
Zabiegi kardiologiczne, onkologiczne, urologiczne, czy ginekologiczne, to tylko niektóre z wielu przykładów operacji, którym z powodu epidemii wielu pacjentów nie zostało poddanych. Nawet jeśli epidemia niebawem się skończy i wszystko wróci do normy (co jest mało prawdopodobne), to szpitalne oddziały z pewnością będą przeżywały oblężenie spowodowane napływem pacjentów, którym odroczono zaplanowane operacji. To z kolei znowu będzie wiązać się z zagrożeniem dla zdrowia wielu pacjentów, dla których czas ma niebagatelne znaczenie, jeśli chodzi o przebieg leczenia.
Zadośćuczynienie za odwołany zabieg operacyjny z powodu epidemii koronawirusa
Jeśli z powodu wprowadzonego stanu epidemii COVID-19 odwołano albo odroczono Ci ważny zabieg operacyjny i w wyniku tego poniosłeś szkodę na osobie, to masz szanse na uzyskanie zadośćuczynienia i odszkodowania od Skarbu Państwa.
Zgodnie bowiem z przepisami kodeksu cywilnego, jeżeli przez zgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej została wyrządzona szkoda na osobie, poszkodowany może żądać całkowitego lub częściowego jej naprawienia oraz zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, gdy okoliczności, a zwłaszcza niezdolność poszkodowanego do pracy lub jego ciężkie położenie materialne, wskazują, że wymagają tego względy słuszności.
Poszkodowany może zatem żądać odszkodowania za szkodę poniesioną na osobie (ale już nie w mieniu). Szkoda na osobie powstaje wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia. W takiej sytuacji poszkodowany może domagać się naprawienia szkody majątkowej (tj. zwrotu kosztów leczenia, rehabilitacji itp.), jak również szkody niemajątkowej (tj. krzywdy) poprzez zapłatę odpowiedniego zadośćuczynienia pieniężnego.
Jeśli zatem miałeś zaplanowany ważny dla Twojego zdrowia zabieg operacyjny, który na skutek ogłoszenia stanu epidemii i związanej z tym reorganizacji służby zdrowia został odwołany, w wyniku czego znacznie pogorszył się Twój stan zdrowia (a więc doznałeś szkody na osobie), to możesz domagać się zasądzenia zadośćuczynienia od Skarbu Państwa. Dodatkowo, jeśli w takiej sytuacji zmuszony byłeś poddać się odpłatnej operacji, ratującej Twoje zdrowie lub życie, w prywatnej placówce medycznej, to możesz domagać się również refundacji kosztów takiego zabiegu.
Aby otrzymać zadośćuczynienie i odszkodowanie, musisz wykazać nie tylko szkodę na osobie i jej związek z wykonywaniem władzy publicznej, ale również istnienie szczególnych okoliczności, które wskazują, że względy słuszności wymagają naprawienia Twojej szkody przez Skarb Państwa.
W przepisach kodeksu cywilnego jako przykład takich okoliczności wskazano niezdolność poszkodowanego do pracy lub jego ciężka sytuacja materialna. Są to jedynie przykładowe okoliczności, więc z jednej strony brak ich wystąpienia w Twoim przypadku nie oznacza, że nie otrzymasz żadnego zadośćuczynienia, ale z drugiej strony ich spełnienie w Twojej sytuacji nie gwarantuje Ci otrzymania rekompensaty.
Jak wysokie zadośćuczynienie i odszkodowanie można otrzymać za szkodę spowodowaną odwołaniem zabiegu operacyjnego?
Zgodnie z orzecznictwem sądowym przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia generalnie bierze się pod uwagę m.in. rozmiar, intensywność i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych poszkodowanego, rozmiar trwałego uszczerbku na zdrowiu, długotrwałość leczenia i rehabilitacji, aktualny stan zdrowia poszkodowanego oraz rokowania na przyszłość. Zważywszy jednak, że odszkodowanie od Skarbu Państwa za zgodne z prawem działanie oparte jest na zasadzie słuszności, to wskazane powyżej czynniki mają ograniczone znaczenie.
Względy słuszności i okoliczności konkretnej sprawy decydują nie tylko o samej zasadności zadośćuczynienia, ale również o jego wysokości. Może być zatem tak, że w sytuacji, gdy poszkodowanemu należałaby się kwota np. 100 tysięcy złotych tytułem zadośćuczynienia za krzywdę, to sąd, zasądzając zadośćuczynienie od Skarbu Państwa, ograniczy jego wysokość np. do 50 tysięcy złotych, powołując się właśnie na względu słuszności.
Zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej na skutek wprowadzenia stanu epidemii i odwołania zabiegu operacyjnego
Nader istotne jest, że zakres odpowiedzialności Skarbu Państwa na zasadzie słuszności nie ogranicza się tylko do wyrządzenia szkody bezpośrednio samemu poszkodowanemu. Jeśli bowiem w wyniku wprowadzenia stanu epidemii i odwołania istotnego zabiegu operacyjnego pacjent zmarł, osoby dla niego najbliższe (przede wszystkim małżonek, dzieci, rodzice) mogą domagać się od Skarbu Państwa zapłaty zadośćuczynienia za krzywdę (tj. cierpienia psychiczne) spowodowaną utratą członka rodziny.
W takiej sytuacji należy jednak udowodnić, że między wprowadzeniem stanu epidemii i odwołaniem zabiegu operacyjnego a śmiercią chorego członka rodziny zachodzi związek przyczynowy, tj. że gdyby do przeprowadzenia zabiegu operacyjnego doszło planowo, to pacjent by żył. Wysokość zadośćuczynienia dla najbliższego członka rodziny może sięgać nawet 100 tysięcy złotych.
Podsumowując, jeśli wprowadzenie stanu epidemii z powodu koronawirusa doprowadziło do odwołania operacji i pogorszenia Twojego stanu zdrowia, warto spróbować uzyskać rekompensatę od Skarbu Państwa za poniesioną w ten sposób szkodę na osobie.
Radca prawny Nina Wolska
Kancelaria Prawna Proximo